Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.
Ο Oleksandr Syrskyi, ο οποίος διορίστηκε την Πέμπτη ως ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, πιστώνεται με μερικές από τις πιο σημαντικές επιτυχίες στο πεδίο της μάχης από την έναρξη της ευρείας κλίμακας εισβολής της Ρωσίας, αλλά συνδέεται επίσης με το μεγαλύτερο ίσως λάθος του, την δαπανηρή άμυνα του Bakhmut.
Γεννημένος το 1965 στο Βλαντιμίρ, ανατολικά της Μόσχας, ο Syrskyi εκπαιδεύτηκε στην Ανώτατη Στρατιωτική Σχολή Διοίκησης στη ρωσική πρωτεύουσα, το σοβιετικό αντίστοιχο του Sandhurst ή West Point, και υπηρέτησε στο όπλο του πυροβολικού του στρατού.
Ο Syrskyi μετακόμισε στην Ουκρανία τη δεκαετία του 1980. Μετά την ανεξαρτησία της χώρας, ανέβηκε στις τάξεις του ουκρανικού στρατού και ηγήθηκε των δυνάμεων που πολέμησαν εναντίον των ρωσικών στρατευμάτων στην αποφασιστική μάχη του Debaltseve το 2015, σχεδόν ένα χρόνο μετά τον πόλεμο μεταξύ των δύο πλευρών στην περιοχή Donbas της ανατολικής Ουκρανίας. Η ήττα της Ουκρανίας στο Debaltseve οδήγησε σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ωφέλησε τη Μόσχα και εδραίωσε τον έλεγχο της στο Ντονμπάς, δίνοντάς της χρόνο να προετοιμαστεί για την πλήρη εισβολή της τον Φεβρουάριο του 2022.
Ωστόσο, παρά την απώλεια της μάχης, ο Syrskyi τιμήθηκε με το παράσημο του Bohdan Khmelnytsky της Ουκρανίας, το οποίο δόθηκε στο στρατιωτικό προσωπικό για «εξαιρετικό καθήκον στην υπεράσπιση της κρατικής κυριαρχίας και της κρατικής ασφάλειας» και το 2019 τέθηκε επικεφαλής του συνόλου των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας, επιβλέποντας τη λειτουργία της στο Ντονμπάς.
Πολλοί αναλυτές και Ουκρανοί στρατιώτες πιστεύουν ότι η τακτική του προσέγγιση βασίζεται στη σοβιετική στρατιωτική του εκπαίδευση και πιστεύουν ότι ο διορισμός του είναι απίθανο να φέρει τη νέα προσέγγιση που έχει στο μυαλό του ο Πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy για την αντικατάσταση του στρατηγού Valeriy Zaluzhny, παρόλο που ορισμένοι επέκριναν ιδιωτικά τον τελευταίο ότι ήταν αργός να προσαρμοστεί στη συνεχώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα του πολέμου με τη Ρωσία.
Ο Syrskyi πιστώνεται με μερικές από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές επιτυχίες της Ουκρανίας μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Μόσχας, όπως η απώθηση των ρωσικών δυνάμεων από το Κίεβο τον Μάρτιο του 2022 και η απελευθέρωση τεράστιων περιοχών βορειοανατολικά της χώρας σε μια αστραπιαία αντεπίθεση του φθινόπωρο εκείνη τη χρονιά. Συχνά απεικονιζόταν δίπλα στον Ζελένσκι κατά τις προεδρικές επισκέψεις σε πρόσφατα απελευθερωμένες πόλεις, δείγμα της στενής σχέσης εργασίας μεταξύ των δύο ανδρών.
Όμως, ενώ ήταν υπεύθυνος των χερσαίων δυνάμεων κατά τη διάρκεια της αιματηρής μάχης για το Bakhmut το 2022-23, διάρκειας 10 μηνών, ο Syrskyi έλαβε αποφάσεις που οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες και τον αποδεκατισμό ορισμένων από τις πιο έμπειρες ταξιαρχίες της Ουκρανίας.
Ενώ ο Syrskyi έχει διαφημίσει αρκετές επιτυχίες γύρω από το Bakhmut, καμία από αυτές δεν έχει υλοποιηθεί στην πραγματικότητα, και κάποια εδάφη που είχαν ανακαταληφθεί μετά την κατάληψη της πόλης από τη Ρωσία έχουν χαθεί ξανά από τότε.
Η είδηση του διορισμού του Syrskyi την Πέμπτη προκάλεσε αναστάτωση στις τάξεις του στρατού της Ουκρανίας, με πολλούς στρατιώτες να εκφράζουν την απογοήτευσή τους.
Ορισμένοι δυτικοί αξιωματούχοι που εμπλέκονται στην ουκρανική πολιτική και αναλυτές που συμβουλεύουν την Ουάσιγκτον έχουν εκφράσει ιδιωτικά επιφυλάξεις για τη λήψη αποφάσεων του Syrskyi μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας και ανησυχίες για την ικανότητά του να αντισταθεί στις πολιτικές παρεμβάσεις σε επιχειρησιακά ζητήματα.
Άνθρωποι κοντά στο γενικό επιτελείο της Ουκρανίας είπαν ότι ήταν απολύτως θεμιτό για τον Ζελένσκι να θέλει να αλλάξει στρατηγική και στρατιωτική ηγεσία μετά την αποτυχημένη αντεπίθεση του περασμένου καλοκαιριού κατά των ρωσικών δυνάμεων.
Ο πρόεδρος, ο οποίος αυτή την εβδομάδα περιέγραψε τον πόλεμο ως αδιέξοδο, είπε επίσης ότι σχεδιάζει αλλαγές στη στρατιωτική διοίκηση ως μέρος μιας ευρύτερης κυβερνητικής ανατροπής. Ο Ζελένσκι είπε την Πέμπτη ότι είχε συναντηθεί με αρκετούς Ταξιάρχους που εξετάζονται για ηγετικές θέσεις του στρατού και θα ηγούνται από τον πιο έμπειρο διοικητή της Ουκρανίας, όπως ο Syrskyi.
Μιλώντας για το σχέδιό του για αναμόρφωση του στρατού, ο Ζελένσκι πρόσθεσε: «Δεν πρόκειται για επώνυμα και σίγουρα όχι για πολιτική. Πρόκειται για το στρατιωτικό μας σύστημα, για τη διαχείριση των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας και για τη συμμετοχή της εμπειρίας των σκληροπυρηνικών διοικητών αυτού του πολέμου».
Ωστόσο, ακόμη και αν ληφθούν υπόψη η εμπειρία και οι δεξιότητες του Syrskyi, θα υπάρξει μια προκλητική μεταβατική περίοδος για τον στρατό της Ουκρανίας και υπάρχει ο κίνδυνος η ηγεσία να αποδυναμωθεί για λίγο.
* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος ΜΧ (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ.