Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.
Με τον ίδιο τρόπο που ο Μουσταφά Κεμάλ έστριψε την Τουρκία να βαδίζει προς τον δυτικό κόσμο, ο Ερντογάν καταβάλει κάθε προσπάθεια για να στρέψει την Τουρκία προς την αντίθετη κατεύθυνση, τον φανατικό ισλαμισμό.
Στις 29 Οκτωβρίου, η Τουρκία γιόρτασε την εκατονταετηρίδα της τουρκικής δημοκρατίας, αλλά δεν υπήρξε ένθερμος εορτασμός όσον αφορά στο κυβερνών AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). Το ΑΚΡ, το οποίο ανήλθε στην εξουσία πριν από είκοσι ένα χρόνια, ασχολήθηκε περισσότερο με το να προβάλλει τα δικά του επιτεύγματα, σχεδόν χωρίς να αναφέρεται στον ιδρυτή της δημοκρατίας, Μουσταφά Κεμάλ. Από τις εννέα αφίσες που δημιούργησε η Διεύθυνση Επικοινωνιών, μόνο μία, «Από το παρελθόν στο μέλλον», αναφερόταν στον Μουσταφά Κεμάλ, όπου φιγουράρει στην αριστερή πλευρά της αφίσας με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα δεξιά.
Ωστόσο, αυτό που ο Ερντογάν επέλεξε να δώσει προτεραιότητα ήταν ο πόλεμος μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ. Τέσσερις ημέρες νωρίτερα, ο πρόεδρος απευθυνόμενος στην κοινοβουλευτική του ομάδα δήλωσε ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση, αλλά ομάδα απελευθέρωσης και μουτζαχεντίν που μάχεται για να προστατεύσει το έδαφος και τους πολίτες της. Επιπλέον, δήλωσε ότι το τουρκικό έθνος ήταν το μόνο έθνος στον κόσμο που δεν είχε ασκήσει ή διαπράξει ρατσισμό !!!!!!
Ο Ερντογάν ακύρωσε την προγραμματισμένη επίσκεψή του στο Ισραήλ και αντ’ αυτού κάλεσε όλους τους πολίτες να συμμετάσχουν σε μια μαζική συγκέντρωση την ημέρα πριν από την εκατονταετηρίδα υπέρ της Παλαιστίνης. Η εκδήλωση αυτή ήρθε να επισκιάσει τον επίσημο εορτασμό για τα 100 χρόνια. Ωστόσο, στην Τουρκία, οι τοπικές εκλογές του Μαρτίου προμηνύονται κρίσιμες, όταν το AKP ελπίζει να ανακαταλάβει την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα και για αυτό ο Ερντογάν έχει κάνει την Παλαιστίνη προσωπική του υπόθεση.
Δεν ήταν όλη η Τουρκία που ακολούθησε το παράδειγμα της Κωνσταντινούπολης. Για παράδειγμα, στην Αλάνια στη νότια ακτή υπήρχαν παντού πανό του Μουσταφά Κεμάλ και αρκετές χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους, τραγουδώντας «Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa» («Ζήτω ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς») και φωνάζοντας «Είμαστε οι στρατιώτες του Μουσταφά Κεμάλ». Ούτε λέξη για τον Ερντογάν.
Ο Ερντογάν δήλωσε ότι τα επόμενα 100 χρόνια θα είναι «ο αιώνας της Τουρκίας» και είπε ότι θα αντικαταστήσει το σύνταγμα του 1982 (μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980) με ένα «αστικό, φιλελεύθερο και χωρίς αποκλεισμούς». Η τουρκική δημοκρατία που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ το 1923 κατήργησε το σουλτανάτο και το χαλιφάτο και εισήγαγε την κοσμικότητα καθώς και την ισότητα ανδρών και γυναικών.
Πριν από δέκα χρόνια, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας και ιδεολόγος Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε ότι ο περασμένος αιώνας ήταν «μια παρένθεση» που το ΑΚΡ σκόπευε να κλείσει, κάτι που έχει βάλει σκοπό να κάνει. Όσον αφορά τη γυναικοκτονία, είναι μόνιμο χαρακτηριστικό της τουρκικής ζωής. Το 2010, το We Will Stop Femicide in Turkey (KCDP) ιδρύθηκε για να κρατήσει τις γυναίκες στη ζωή, αλλά πριν από δύο χρόνια η Τουρκία αποχώρησε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (2011), η οποία στοχεύει στην πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Κατά ειρωνικό τρόπο, η Τουρκία ήταν το πρώτο κράτος που υπέγραψε και επικύρωσε τη σύμβαση. Θρησκευόμενοι συντηρητικοί και εθνικιστές αντιτάχθηκαν στη σύμβαση αυτή, ως εργαλείο των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για τον έλεγχο της τουρκικής κοινωνίας και την υπονόμευση των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών. Ως εκ τούτου, ο Ερντογάν άδραξε την ευκαιρία για να ενισχύσει τη μειωμένη υποστήριξή του με το σχετικό διάταγμα αποχώρησης.
Πρόσφατα, ο πρόεδρος Ερντογάν στόχευσε την LGBTI+ κοινότητα ως τη μεγαλύτερη απειλή κατά της οικογένειας στην Τουρκία και ζήτησε να αυξηθεί ο πληθυσμός, παραβλέποντας ότι είναι η κακοδιαχείριση της οικονομίας από τον Ερντογάν, που έχει κάνει τα νεαρά ζευγάρια να εγκαταλείψουν τα παιδιά, επειδή ένα εισόδημα δεν είναι αρκετό.
Η δογματική επιμονή του Ερντογάν στη μείωση των επιτοκίων ενόψει της μείωσης του πληθωρισμού, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη που καθοδηγείται από την πίστωση, έχει μετατρέψει την Τουρκία σε ικέτη. Η ανεξάρτητη ομάδα πληθωρισμού ENAG έχει θέσει το ετήσιο ποσοστό πληθωρισμού στο 126%, αλλά σύμφωνα με την κυβέρνηση, είναι 61%. Η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει την Τουρκία στην τέταρτη θέση, μετά τη Βενεζουέλα, τον Λίβανο και την Αργεντινή, στον πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων.
Σε μια στροφή 180ο, ο Ερντογάν διόρισε νέο υπουργό Οικονομικών και διοικητή της κεντρικής τράπεζας, ο οποίος αύξησε το επιτόκιο αναφοράς από 8,5 σε 35%. Ωστόσο, η λίρα συνεχίζει να πέφτει και οι ξένοι επενδυτές μένουν μακριά.
Όπως ο Μουσταφά Κεμάλ έστρεψε την Τουρκία προς τον δυτικό κόσμο, ο Ερντογάν καταβάλει κάθε προσπάθεια για να την στρέψει προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Το τουρκικό σύνταγμα ορίζει ότι κανείς δεν θα επιτρέπεται να εκμεταλλεύεται τη θρησκεία με σκοπό την προσωπική ή πολιτική επιρροή, αν και αυτό συμβαίνει συχνά από τότε που το ΑΚΡ ανέλαβε την εξουσία. Το 2012, ο Ερντογάν δήλωσε ότι ήταν πρόθεση της κυβέρνησης να αναθρέψει «μια ευσεβή γενιά», αλλά τον επόμενο χρόνο αυτό απέτυχε με την εξέγερση στο πάρκο Γκεζί, που μέχρι τότε ήταν η πιο σοβαρή απειλή για το καθεστώς του.
Το Κοράνι αναφέρει ότι δεν υπάρχει καταναγκασμός στη θρησκεία, αλλά αυτό αγνοήθηκε από την κυβέρνηση του AKP. Αντίθετα, η έμφαση δόθηκε στα θρησκευτικά λύκεια («Imam Hatip») και το πρόγραμμα σπουδών έχει τροποποιηθεί ανάλογα. Έχει επίσης ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τον διορισμό ιμάμηδων και ιεροκηρύκων ως «πνευματικών συμβούλων» σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Ο εξέχων ρόλος που διαδραμάτισε η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας («Diyanet») επιβεβαιώθηκε στον προϋπολογισμό του 2022, όπου η κατανομή της διεύθυνσης ξεπέρασε εκείνη των επτά υπουργείων, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργείου Εξωτερικών και της Προεδρίας.
Εκτός από το πάρκο Γκεζί, αντιδράσεις υπήρξε και στη νεότερη γενιά. Σύμφωνα με ένα τουρκικό ινστιτούτο δημοσκοπήσεων, μόνο το 15% των νέων ηλικίας δεκαπέντε έως είκοσι εννέα ετών θεωρούν τους εαυτούς τους θρησκευόμενους ή συντηρητικούς, σε αντίθεση με το 28% πριν από μια δεκαετία. Σύμφωνα με μια άλλη έρευνα, το 43% της νεολαίας της Τουρκίας σχεδιάζει να μετακομίσει στο εξωτερικό, κάτι που δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι Τούρκοι αρχίζουν να ανακαλύπτουν ξανά το Μουσταφά Κεμάλ, την κοσμικότητα και την ισότητα των φύλων ως αντίδραση στο σημερινό καθεστώς. Ίδωμεν !!!
* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος ΜΧ (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ. (antoniosvasileiou.gr)