Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.
Οι δυτικές πρωτεύουσες διαφωνούν για την αποστολή σύγχρονων βαρέων αρμάτων μάχης στην Ουκρανία, ένα στοιχείο που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ταμπού για τους συμμάχους του Κιέβου.
Τέτοια άρματα μάχης θεωρούνται απαραίτητα για τις προσπάθειες της Ουκρανίας να ανακτήσει εδάφη από τη Ρωσία, η οποία έχει κινητοποιήσει 150.000 στρατιώτες για μια νέα επίθεση. Η Μόσχα έχει επίσης θέσει την αμυντική βιομηχανία της χώρας σε πολεμική βάση προκειμένου να επανεξοπλίσει τις δυνάμεις της. Οι επόμενοι έξι μήνες είναι κρίσιμοι και για τις δύο πλευρές.
Η δύση επιθυμεί να βοηθήσει την Ουκρανία να σπάσει το αδιέξοδο στο πεδίο της μάχης και να ανακτήσει το έδαφός της από τις ρωσικές δυνάμεις κατοχής.
Δυτικά άρματα μάχης, όπως το Αμερικανικό M1 Abrams, το Βρετανικό Challenger 2 και το Γερμανικό Leopard 2, θα έδιναν στον ουκρανικό στρατό πρόσθετη δύναμη πυρός για να συντρίψει τις ρωσικές αμυντικές γραμμές και να καταλάβει τη στρατιωτική πρωτοβουλία πριν προλάβει η Μόσχα. Θα χρειαζόταν επίσης για την υπεράσπιση των ουκρανικών γραμμών ενάντια σε μια πιθανή ανανεωμένη ρωσική επίθεση αργότερα αυτό το έτος.
Τα άρματα μάχης είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στους λεγόμενους ελιγμούς συνδυασμένων όπλων, κινητές επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν πεζικό και πυροβολικό, για την κατάληψη εδάφους. Επιπλέον, τα δυτικά άρματα μάχης θα έδιναν στην Ουκρανία ένα πλεονέκτημα έναντι των ρωσικών επειδή έχουν ανώτερη θωράκιση, πιο ακριβή πυροβόλα και καλύτερα συστήματα ελέγχου και πλοήγησης, για παράδειγμα, επιτρέποντας τις νυχτερινές επιχειρήσεις.
Το γερμανικό Leopard έχει παρόμοιες δυνατότητες με το αμερικανικής κατασκευής Abrams ή το Βρετανικό Challenger, αλλά παρουσιάζει επίσης ορισμένα πλεονεκτήματα. Είναι ελαφρύτερο και πιο εύκολο στην καύσιμη ύλη από το αμερικανικό, το οποίο τροφοδοτείται από έναν υπερκαταναλωτικό κινητήρα τουρμπίνας και πιο αξιόπιστο από το Βρετανικό Challenger.
Αλλά το κρίσιμο πλεονέκτημα είναι η διαθεσιμότητά του. Δεκατρείς ευρωπαϊκοί στρατοί χειρίζονται περίπου 2.000 άρματα μάχης Leopard 2, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών. Δεν είναι σαφές πόσα από αυτά είναι έτοιμα για μάχη και πόσα θα χρειαστούν συντήρηση, αλλά είναι μια μεγάλη δεξαμενή για αξιοποίηση από την Ουκρανία. Υπάρχουν επίσης πολλές πηγές ανταλλακτικών και ειδικοί στη συντήρηση.
Η Ουκρανία είχε το δικό της στόλο από τανκς της σοβιετικής εποχής. Έχει επίσης καταλάβει περισσότερα από 500 άρματα μάχης από τις ρωσικές δυνάμεις από την εισβολή τους τον περασμένο Φεβρουάριο. Έχει επίσης προμηθευτεί 240 T-72 από την Πολωνία και την Τσεχία. Αλλά χάνει πολλά άρματα μάχης από εχθρικά πυρά, πιθανώς έως και 130 το μήνα.
Μόνο λίγες πηγές πυρομαχικών και ανταλλακτικών είναι διαθέσιμες για τα τανκς της σοβιετικής εποχής μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας. Έτσι, όπως και με το πυροβολικό, η Ουκρανία πρέπει να στραφεί σε εξοπλισμό δυτικών προδιαγραφών διαφορετικά κινδυνεύει να μείνει χωρίς οβίδες, ανταλλακτικές κάννες και άλλα ανταλλακτικά.
Αυτό είναι ένα άλλο πλεονέκτημα του Leopard 2. Εάν διατεθεί το δυνητικά μεγάλο απόθεμά του, αυτό θα απλοποιούσε την υλικοτεχνική υποστήριξη για τις ουκρανικές δυνάμεις καθώς οι επισκευές, τα ανταλλακτικά και τα πυρομαχικά θα ήταν τα ίδια.
Πολλαπλές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Σουηδίας, έχουν υποσχεθεί οχήματα μάχης πεζικού και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης στην Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι θα δωρίσουν τουλάχιστον 59 Bradley και 90 Strykers, ενώ η Γερμανία παρέχει Marders. Αυτά τα τεθωρακισμένα οχήματα προσωπικού διαθέτουν επίσης ισχυρά όπλα, τα οποία θα δώσουν στην Ουκρανία μια πρόσθετη επιθετική ικανότητα. Η Γαλλία αυτό το μήνα δήλωσε ότι θα στείλει έναν απροσδιόριστο αριθμό θωρακισμένων οχημάτων καταστροφείς αρμάτων «tank killer» AMX-10, τα οποία θεωρούνται από ορισμένους αναλυτές ως ελαφρά άρματα μάχης.
Ωστόσο, τα δυτικά κύρια άρματα μάχης, με τις ερπύστριες τους και τα εξελιγμένα συστήματα ελέγχου πυρός και τα βαριά όπλα, παρέχουν ένα επίπεδο δύναμης πυρός που οι δυτικοί σύμμαχοι ήταν αρχικά απρόθυμοι να παραχωρήσουν στο Κίεβο.
Το Ηνωμένο Βασίλειο προσπάθησε να σπάσει αυτό το αρνητικό φράγμα την περασμένη εβδομάδα, όταν είπε ότι θα στείλει 14 άρματα μάχης Challenger 2 στην Ουκρανία. Οι αριθμοί δεν είναι σημαντικοί στρατιωτικά, αλλά η απόφαση δημιούργησε ένα προηγούμενο που η Βρετανία ήλπιζε ότι θα ενθάρρυνε και άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο σύντομα.
Oι ΗΠΑ είπαν ότι δεν θα στείλουν τα άρματα μάχης Abrams, επειδή είναι πολύ δύσκολο για την Ουκρανία να τα συντηρήσει και άλλες κατάλληλες επιλογές στην περιοχή αφθονούν, συγκεκριμένα το Leopard. Η γερμανική κυβέρνηση απέφυγε να στείλει τα Leopard της, δεδομένου του κινδύνου ότι η Ρωσία θα δει την κίνηση ως μια κλιμάκωση που θα μπορούσε να παρασύρει το ΝΑΤΟ στη σύγκρουση.
Σύμφωνα με τους όρους των εξαγωγικών συμβάσεων, απαιτείται η έγκριση του Βερολίνου εάν άλλες κυβερνήσεις θέλουν να δωρίσουν άρματα μάχης Leopard στο Κίεβο.
Η Γερμανία έχει περίπου 350 δικά της Leopard 2, αν και δεν είναι σαφές πόσα από αυτά είναι πλήρως λειτουργικά. Ο Μπόρις Πιστόριους, ο νέος υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, δήλωσε την Παρασκευή ότι ο στρατός θα ξεκινήσει τεχνικές αξιολογήσεις για την ετοιμότητα του στόλου των αρμάτων μάχης εν αναμονή της τελικής απόφασης.
Σήμερα εντός των χωρών του ΝΑΤΟ, ο αριθμός των υπηρετούντων Leopard 2 φαίνονται στην εικόνα.
Ο καγκελάριος Olaf Scholz ανησυχεί ότι, επειδή οι προμήθειες αρμάτων μάχης Leopard στο Κίεβο στην πραγματικότητα εξαρτάται από την υποστήριξή του, οποιοδήποτε πράσινο φως θα θεωρηθεί από τη Μόσχα ως κλιμάκωση υπό την ηγεσία του Βερολίνου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Scholz θέλει οι ΗΠΑ να συμφωνήσουν να στείλουν τανκς πριν δώσει την έγκρισή του.
* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ (www.antoniosvasileiou.gr).