Η απελπισμένη ζαριά του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.

Η επιτυχία των ουκρανικών δυνάμεων στην ανάκτηση περιοχών της χώρας τους έφερε αγαλλίαση, ακολουθούμενη από ανησυχία για το πώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ταπεινωμένος, πιεσμένος και εξαντλημένος από επιλογές, θα ανταποδώσει.

Η απάντηση έγινε πιο ξεκάθαρη την περασμένη Τετάρτη, όταν ο Ρώσος πρόεδρος διέταξε την κινητοποίηση 300.000 εφέδρων για να υποστηρίξουν αυτό που περιγράφει ως υπαρξιακό αγώνα εναντίον της Δύσης και έδειξε ότι η Ρωσία θα προσπαθήσει να προσαρτήσει τμήματα της Ουκρανίας μέσω ψευδών δημοψηφισμάτων. Επίσης έθεσε ρητά την προοπτική πυρηνικής σύγκρουσης.

Η δήλωση του Πούτιν πρέπει να εκληφθεί ως έχει. Μια κυνική επανεγγραφή της ιστορίας που έχει σχεδιαστεί για να εξαναγκάσει την Ουκρανία και τους δυτικούς υποστηρικτές της να αποδεχθούν τα κέρδη της Ρωσίας.

Η αποφασιστικότητα της Ουκρανίας και της Δύσης δεν πρέπει να εξασθενίσει μπροστά σε τέτοιους παλικαρισμούς, που ισοδυναμούν με παραδοχή του τεράστιου λάθους που έκανε ο Πούτιν όταν εισέβαλε στην Ουκρανία. Δεν μπορεί να το διορθώσει καλώντας εφέδρους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πυρηνικές απειλές του θα πρέπει να απορριφθούν. Είναι σοβαρές και σε περίπτωση λανθασμένου χειρισμού, κινδυνεύουν με καταστροφή. Ένας εγκλωβισμένος, πυρηνικά οπλισμένος αυταρχικός ηγέτης είναι επικίνδυνος και απρόβλεπτος για τους δικούς του ανθρώπους, για την Ουκρανία και για τον ολόκληρο τον κόσμο.

Σαφώς, η κινητοποίηση υπονομεύει δύο φαντασιώσεις, οι οποίες μέχρι στιγμής έχουν διατηρήσει την υποστήριξη, ή τουλάχιστον την ανοχή, του ρωσικού λαού.

Πρώτον, ότι πρόκειται για μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» και όχι για ολοκληρωτικό πόλεμο, ονοματολογία στην οποία το καθεστώς έχει επιμείνει για την αποφυγή ποινικών κυρώσεων. Το να το αποκαλούν με το αληθινό του όνομα στη Ρωσία παραπέμπει όχι μόνο στη μακρά σκιά του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, αλλά και συνειρμούς πιο πρόσφατων συγκρούσεων όπως στο Αφγανιστάν και στην Τσετσενία. Δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσουν τώρα οι απλοί Ρώσοι. Υπάρχει λόγος για τον οποίο ο Πούτιν περίμενε έξι μήνες για να υποκύψει στις απαιτήσεις των σκληροπυρηνικών για κινητοποίηση και εξακολουθεί να αντιστέκεται στις εκκλήσεις τους για πλήρη επιστράτευση.

Δεύτερον, η πρόσκληση εφέδρων υπογραμμίζει πόσο εξαντλημένοι και ηθικά εξασθενημένα έχουν γίνει τα ρωσικά στρατεύματα, παρόλο που σύμφωνα με ένα αυξανόμενο όγκο αποδεικτικών στοιχείων, βασανίζουν, ακρωτηριάζουν και σκοτώνουν αμάχους.

Οι Ουκρανοί κατάφεραν να απωθήσουν τις ρωσικές δυνάμεις όχι μόνο στο Χάρκοβο στα βορειοανατολικά, αλλά και να απειλήσουν εκείνες στο Ντονμπάς, των οποίων η «απελευθέρωση» ήταν ένας από τους αρχικούς πολεμικούς στόχους του Πούτιν.

Ωστόσο, η κινητοποίηση θα κάνει ελάχιστα για να ενισχύσει τις ρωσικές θέσεις βραχυπρόθεσμα. Παρά τις πρόσφατες προσπάθειες να δημιουργηθεί μια μόνιμη εφεδρική δύναμη, η Ρωσία δεν διαθέτει δυτικού τύπου εφεδρικές μονάδες που μπορούν να εισαχθούν απρόσκοπτα σε σύγκρουση, πέρα ​​από μερικές χιλιάδες που λαμβάνουν τακτική εκπαίδευση. Θα χρειαστεί χρόνος για να ετοιμαστεί η είσοδο τους στη μάχη. Ερωτήματα πλανώνται επίσης για τις προμήθειες στρατιωτικού εξοπλισμού της Ρωσίας λόγω των επιπτώσεων των κυρώσεων.

Πιο άμεση ανησυχία προκαλούν τα «δημοψηφίσματα» του Πούτιν στις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας για το αν θα ενταχθούν στη Ρωσία. Ο Τζο Μπάϊντεν έχει δίκιο που τα αποκάλεσε ψεύτικα και χαλκευμένα. Είναι αστείο να πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν να γίνουν ελεύθερα και δίκαια δημοψηφίσματα μέσα σε λίγες μέρες κάτω από την κάννη των όπλων.  Τακτικά, προορίζονται να σταματήσουν μια ουκρανική αντεπίθεση σε αυτό που η Ρωσία θα όριζε ως δικό της έδαφος. Το Κρεμλίνο έχει από καιρό επιφυλάξει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει όλα τα δυνατά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων, για την προστασία της χώρας και του λαού του.

Αυτό δεν αντιπροσωπεύει μια νέα πυρηνική απειλή, αλλά εντείνει τη ρητορική. Για τους δυτικούς ηγέτες, πολλοί από τους οποίους συναντώνται στα Ηνωμένα Έθνη, η βόμβα του Πούτιν είναι απόδειξη ότι η στρατηγική τους να υποστηρίξουν και να προμηθεύουν με οπλισμό την Ουκρανία λειτουργεί.

Η μερική επιστράτευση μπορεί να μην ισοδυναμεί με μια τελευταία ρίψη των ζαριών από τον Πούτιν, αλλά είναι ξεκάθαρα μια απελπισμένη. Η απάντηση του Δυτικού κόσμου πρέπει να είναι τόσο ψύχραιμη όσο και αποφασιστική.

Με πληροφορίες από ft.com

* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ (www.antoniosvasileiou.gr).