Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.
Η Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου, μια ετήσια εκδήλωση που συγκεντρώνει παγκόσμιους ηγέτες για να συζητήσουν μεγάλα προβλήματα ασφάλειας, ολοκληρώθηκε τον περασμένο μήνα. Ενδεικτικό του σημερινού σοβαρού περιβάλλοντος απειλής, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky, του οποίου ο λαός μάχεται ενάντια στη γενοκτονική Ρωσική εισβολή, ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Wang Yi, του οποίου η χώρα θέτει σοβαρές προκλήσεις για τις δημοκρατίες και η Yulia Navalny, της οποίας ο αντιφρονών σύζυγος «πέθανε» στο σκληρά περιβάλλον μιας ρωσικής φυλακής, ήταν μεταξύ των ομιλητών. Έξω από τον χώρο του συνεδρίου, οι διαδηλωτές προέτρεπαν τους παρευρισκόμενους να σταματήσουν τον «κατευνασμό» του βάναυσου ιρανικού καθεστώτος.
Τέτοιες συγκεντρώσεις μπορούν να προκαλέσουν διάλογο και ιδέες, αλλά μπορούν επίσης να γίνουν δικαιολογίες για την καθυστέρηση ανάληψης ευθύνης για παγκόσμια ζητήματα. Δεδομένου του μεγέθους των απειλών που αντιμετωπίζει τώρα ο ελεύθερος κόσμος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θα πρέπει να βασίζονται λιγότερο σε συναντήσεις, συνομιλίες και δηλώσεις με έντονη διατύπωση και περισσότερο σε αποφασιστική δράση και επίδειξη αποφασιστικότητας. Θα πρέπει να ξεπεράσουν τον δισταγμό με τον οποίο επιβάλλουν κυρώσεις και οπλίζουν και βοηθούν φίλους. Θα πρέπει να αποφεύγουν τους ευσεβείς πόθους που τους επιτρέπουν να πιστεύουν τις ψεύτικες υποσχέσεις δικτατόρων και επιτιθέμενων. Πρέπει να ανταποκριθούν γρήγορα και όχι καθυστερημένα σε κλιμακούμενες φρικαλεότητες και εχθροπραξίες.
Η Ουκρανία στερείται πυρομαχικών και αναγκάζεται να υποχωρήσει. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει προκλήσεις που θα μπορούσαν να δοκιμάσουν το Άρθρο 5 και η παγκόσμια αστάθεια αναδύεται επειδή οι αυταρχικοί ενθαρρύνονται από τη δράση της Ρωσίας. Χρειάζεται δράση τώρα, γιατί αύριο μπορεί να είναι πολύ αργά.
Καθώς ο εφησυχασμός μετά τον Ψυχρό Πόλεμο σχετικά με τη συλλογική ασφάλεια ενίσχυε την ηθική και στρατηγική αδράνεια της Δύσης, οι απειλές για τον τρόπο ζωής που θεωρούσαμε δεδομένο αυξάνονταν. Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι επεκτατικές προκλήσεις και η προετοιμασία της Κίνας για πόλεμο στην Ταϊβάν και η τρομακτική τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, ακολουθούμενη από τις αδιάκοπες επιθέσεις των πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από το Ιράν στη διεθνή ναυτιλία και τις δυνάμεις των ΗΠΑ, ήταν η αφύπνιση. Προκάλεσε πρόσθετα συμμαχικά μέτρα συντονισμού και άμυνας. Αλλά αυτά τα βήματα ήταν και είναι ανεπαρκή. Οι μεγάλες απειλές συνεχίζουν να αυξάνονται.
Η ετήσια έκθεση ασφαλείας του ΝΑΤΟ αναφέρει τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια των τελευταίων δεκαετιών. Μια έκθεση της Επιτροπής του Κογκρέσου για τη Στρατηγική Θέση των Ηνωμένων Πολιτειών συμβουλεύει την επείγουσα συμβατική και πυρηνική στρατιωτική επέκταση και συνεργασία με τους συμμάχους στο πλαίσιο της προετοιμασίας για πιθανούς ταυτόχρονους πολέμους με τη Ρωσία και την Κίνα.
Δεδομένης της συνεχιζόμενης επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία και των σχεδίων της για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Δύση πρέπει να προετοιμαστεί για μια αντιπαράθεση που θα μπορούσε να διαρκέσει δεκαετίες. Εν μέσω προειδοποιήσεων για το ενδεχόμενο ενός ευρύτερου πολέμου, η Ρωσία σχεδιάζει να διπλασιάσει τον αριθμό των στρατευμάτων της που σταθμεύουν κατά μήκος των συνόρων του ΝΑΤΟ. Δεν είναι περίεργο που ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς τονίζει ότι το υποτιθέμενο μέρισμα ειρήνης της μεταψυχροπολεμικής εποχής έχει τελειώσει.
Εν τω μεταξύ, οι εκθέσεις του Πενταγώνου δείχνουν ότι η συνολική στρατιωτική δύναμη της Κίνας βρίσκεται σε τροχιά να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και περιλαμβάνει αυξημένη παραγωγή πυρηνικών όπλων, βαλλιστικών πυραύλων και βιοόπλων. Το Ινστιτούτο Επιστήμης και Διεθνούς Ασφάλειας αναβάθμισε το επίπεδο απειλής του Ιράν σε «ακραίο κίνδυνο», λέγοντας ότι η χώρα διαθέτει πλέον περισσότερο από αρκετό ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού (HEU) για να δημιουργήσει άμεσα ένα πυρηνικό όπλο. Τα πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα της Βόρειας Κορέας συνεχίζουν να προχωρούν, μαζί με την φιλοπόλεμη συμπεριφορά της χώρας.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η δραματικά αυξημένη στρατιωτική, στρατηγική και γεωπολιτική ευθυγράμμιση αυτού που μπορεί τώρα να ονομαστεί «άξονας» της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν. Αυτές οι δυνάμεις επωφελούνται από το εμπόριο, τις μεταφορές όπλων και τεχνολογίας, τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και τις παραβιάσεις των κυρώσεων. Όλοι θέλουν να ανατρέψουν την προσανατολισμένη στις ΗΠΑ παγκόσμια τάξη πραγμάτων, να διαδώσουν σκληρή αντιδημοκρατική προπαγάνδα, να καλλιεργήσουν δεσμούς με άλλους κακούς παράγοντες σε όλο τον κόσμο και εργάζονται ατομικά και συλλογικά για καταστροφικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και τις υποδομές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Προσθέστε σε αυτό τη συνεργασία της Κίνας και της Ρωσίας για το διάστημα, τον κυβερνοχώρο και τα πυρηνικά όπλα, και η εικόνα γίνεται πιο ανησυχητική. Μαζί, και οι δύο αυτοί αντίπαλοι θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ή να συντονίσουν εχθροπραξίες για να αποσπάσουν την προσοχή και να επεκτείνουν υπερβολικά τους πόρους των ΗΠΑ και των συμμάχων. Στη χειρότερη περίπτωση, θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν μαζί εναντίον στόχων των ΗΠΑ και των συμμάχων.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι οι εχθροί της Αμερικής είναι ευθυγραμμισμένοι και ισχυροί, αλλά ότι τολμούν. Αποτρέπονται ελάχιστα και αρνούνται να κατευναστούν. Οι πολιτικές της Δύσης πολύ λίγο-πολύ αργά οδήγησαν σε αυτό το μέρος. Φανταστείτε τη διαφορά αν οι ελεύθερες χώρες είχαν επιδιώξει εκφοβιστικές και προληπτικές άμυνες και συμμαχίες και είχαν επιβάλει σκληρές και ξεκάθαρες κυρώσεις με θάρρος και πεποίθηση.
Πάρτε τις πολιτικές της Δύσης πριν και μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πριν από την εισβολή, οι ανατρεπτικές δραστηριότητες της Ρωσίας, η οπλοποίηση της ενέργειας, οι παραβιάσεις των συνθηκών, οι ακραίες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η συχνή στρατιωτική επίθεση θα έπρεπε ήδη να έχουν προκαλέσει μια σκληρή απάντηση. Η Ουκρανία άξιζε ήδη μεγαλύτερη στρατιωτική βοήθεια για να αποκρούσει τη Ρωσία. Ωστόσο, καθώς η Ρωσία διεξήγαγε μια μαζική στρατιωτική κινητοποίηση προς τα ουκρανικά σύνορα, η κυβέρνηση Μπάιντεν, αντί να αυξήσει τις κυρώσεις στη Ρωσία και τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, παραιτήθηκε από κρίσιμες κυρώσεις στον ρωσικό αγωγό Nord Stream 2 και διέκοψε τη βασική στρατιωτική βοήθεια για Ουκρανία για χάρη των συνομιλιών με τη Ρωσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία και η Γαλλία έβαλαν τις ελπίδες των σε ένα διπλωματικό πλαίσιο, πείθοντας τη Ρωσία να μην ξεκινήσει άλλον πόλεμο.
Από εκείνη την αποτυχία, η Δύση έχει σίγουρα βοηθήσει και οπλίσει την Ουκρανία. Ωστόσο, ο διστακτικός, σταδιακός, περιοριστικός και καθυστερημένος τρόπος να το κάνει, αυτό σημαίνει ότι η βοήθειά της ήταν ανεπαρκής για να σταματήσει τη 
Ρωσία. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ της δέσμευσης για τη νίκη, από την αποτροπή της ήττας. Οι Ουκρανοί έχουν επανειλημμένα παρακαλέσει για γρήγορη παράδοση αεράμυνας και αντιπυραυλικών συστημάτων, ATACM και Taurus, για χρήση εναντίον των επιλεγμένων στόχων τους. Οι καθυστερήσεις στοίχισαν πολλές ζωές και αφήνουν τη φρίκη και την καταστροφή να συνεχιστεί. Ο χρόνος είναι, και ήταν ουσιαστικός.
Ελλείψει έγκαιρης πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας, ο χρόνος δεν είναι με το μέρος της Ουκρανίας. Η Ρωσία έχει την ορμή τώρα που έχει εκδιώξει τις ουκρανικές δυνάμεις από την Αβντιέβκα. Με την Ουκρανία να εξαντλείται από πυρομαχικά και να υποφέρει από οπισθοδρομήσεις, και δεδομένης της τρέχουσας αντίληψης του Ιράν, της Κίνας και της υποστήριξης της Βόρειας Κορέας στον γενοκτονικό πόλεμο της Ρωσίας, θα περίμενε κανείς ότι η Δύση θα έβρισκε την αίσθηση του επείγοντος που της έλειπε μέχρι στιγμής.
Αντίθετα, αφού η Γερουσία ενέκρινε ένα πακέτο βοήθειας 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία, το Ισραήλ και την Ταϊβάν, η Βουλή, υπό την ηγεσία του Προέδρου Μάικ Τζόνσον, 
διέκοψε χωρίς να εξετάσει το νομοσχέδιο. Αντίθετα, η γερμανική Bundestag απέκλεισε και πάλι το ενδεχόμενο να δώσει στην Ουκρανία πυραύλους κρουζ Taurus που είναι απελπιστικά απαραίτητοι. Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Μπάιντεν έδειξε τελικά την προθυμία να παράσχει πυραυλικά συστήματα ATACM στην Ουκρανία εάν το Κογκρέσο εγκρίνει το νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη γενικά παραμέλησαν την ιδέα της ειρήνης μέσω δύναμης και ως επί το πλείστον, δεν είχαν μεγάλη στρατηγική και ηθική σαφήνεια. Η καθυστέρηση ή η άρνηση ευθύνης έχει γίνει ο κανόνας. Κάποιοι στα αριστερά θα διπλασιάσουν τη διπλωματική προσέγγιση και τον κατευνασμό των χειρότερων δικτατόρων και επιτιθέμενων του κόσμου. Κάποιοι στα δεξιά θα επέστρεφαν στον εγωιστικό απομονωτισμό παρά τη σοβαρότητα, την πολυπλοκότητα και τη σύγκλιση των απειλών που αντιμετωπίζουμε τώρα.
Με πληροφορίες από nationalinterest.org
* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος ΜΧ (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ. (antoniosvasileiou.gr)