Παρατίθεται πιό κάτω το μέρος της έκθεσης (σελ. 77-80) που αφορά στις σχέσεις της Τουρκίας με την Κύπρο και την Ελλάδα, σε μετάφραση Αντώνη Βασιλείου.
Στο τέλος υπέρχει το πρωτότυπο κείμενο της Έκθεσης, καθώς και το Δελτίο Τύπου απάντησης της Τουρκίας.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΛΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ.
Κύπρος
Αν και υπήρξαν μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης από την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο κατά την περίοδο αναφοράς, οι εντάσεις έχουν αυξηθεί. Τον Οκτώβριο του 2021 και τον Ιανουάριο του 2022, τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν την ερευνητική δραστηριότητα στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς, η Τουρκία εξέδωσε πολλές NAVTEX για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών και επιστημονικών ερευνητικών δραστηριοτήτων σε περιοχές που καλύπτουν τμήματα της κυπριακής ΑΟΖ. Οι στρατιωτικές ασκήσεις της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου συνεχίστηκαν. Οι παραβιάσεις από τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα στην περιοχή FIR Λευκωσίας και στον εθνικό εναέριο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίστηκαν επίσης με αμείωτο ρυθμό. Το αεροδρόμιο Ερτζάν (Τύμπου), το οποίο δεν αναγνωρίζεται από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), ορίστηκε ως εγχώριο τουρκικό αεροδρόμιο τον Ιούνιο του 2022. Η Τουρκία συνέχισε να ενισχύει τη στρατιωτικοποίηση της κατεχόμενης περιοχής αναβαθμίζοντας τη στρατιωτική βάση drone στο Λευκόνοικο και τη ναυτική βάση στο Μπογάζι. Συνεχίστηκε επίσης η παρενόχληση κυπριακών αλιευτικών σκαφών από την Τουρκία.
Τον Νοέμβριο του 2021, μετά τη δεύτερη αναθεώρηση του πλαισίου για περιοριστικά μέτρα, το Συμβούλιο παρέτεινε το καθεστώς για ένα ακόμη έτος έως τις 12 Νοεμβρίου 2022. Επί του παρόντος, δύο άτομα υπόκεινται σε κυρώσεις.
Η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τις αρχές βάσει των οποίων η Ε.Ε. ιδρύθηκε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της διαδικασίας. Ωστόσο, η Τουρκία υποστήριξε επανειλημμένα τη λύση δύο κρατών στην Κύπρο, σε αντίθεση με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Παρά τις διεθνείς καταδίκες και το απαράδεκτο εποικισμού οποιωνδήποτε τμημάτων των Βαρωσίων από άλλα άτομα εκτός από τους κατοίκους του, όπως ορίζεται στο ψήφισμα 550 (1984) του UNSC, η Τουρκία συνέχισε το σχέδιό της να ανοίξει ολόκληρη την περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων, δημιουργώντας ένα νέο τετελεσμένο στο έδαφος. Για το σκοπό αυτό, εντός της περιφραγμένης περιοχής, συνεχίστηκαν οι εργασίες οδοποιίας και οικοδομικές εργασίες κατά μήκος της γραμμής όλου του παραλιακού μετώπου καθώς και η εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης με κάμερα. Ένα νέο τμήμα άνοιξε επίσης εντός της παραλίας της περιφραγμένης περιοχής των Βαρωσίων. Μετά από εργασίες ανακαίνισης, άνοιξαν το Τζαμί του Μπιλάλ Αγά, το Μαυσωλείο του Περτέβ Πασά και ο Κυπριακός Εθνικός Κήπος. Εγκαταστάθηκαν νέα εμπόδια και σημεία ελέγχου για τον έλεγχο της πρόσβασης και ο τουρκικός στρατός ανέλαβε αμυντική στρατιωτική στάση στην περιοχή. Κατά την περίοδο αναφοράς, επιβλήθηκαν πρόσθετοι περιορισμοί στις δραστηριότητες της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP) στην περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων, αμφισβητώντας την ικανότητα της UNFICYP να ασκεί τα καθήκοντά της σύμφωνα με την εντολή της και κατά παράβαση της απόφασης του UNSC. 789 (1992). Οι εξελίξεις αυτές συνέχισαν να υπονομεύουν την προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων και επίτευξης συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού.
Όπως τονίζεται στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο και τις δηλώσεις του Συμβουλίου, η Τουρκία αναμένεται να υποστηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές πάνω στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κεκτημένο της ΕΕ. Είναι σημαντικό η Τουρκία να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή της στις συνομιλίες διευθέτησης της Κύπρου υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών της πτυχών. Δεν πρέπει να ληφθούν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την ένταση στο νησί και να υπονομεύσουν την επιστροφή στις συνομιλίες. Στα Βαρώσια, η Τουρκία πρέπει να ανακαλέσει αμέσως τις μονομερείς ενέργειες που ανακοινώθηκαν στις 20 Ιουλίου 2021 και όλα τα μέτρα που ελήφθησαν από τον Οκτώβριο του 2020 που αντιβαίνουν στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητεί πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως των ψηφισμάτων 550, 789 και 1251.
Η Τουρκία συνέχισε να αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής, η Τουρκία εξακολουθεί να μην έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της όπως περιγράφονται στη δήλωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Δεκεμβρίου 2006 και του Δεκεμβρίου 2015. Η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει την υποχρέωσή της να διασφαλίσει την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης και δεν έχει άρει όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις άμεσες μεταφορικές συνδέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Τουρκία συνέχισε να ασκεί βέτο στις αιτήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για ένταξη σε αρκετούς διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Ειρηνική επίλυση των συνοριακών διαφορών.
Η βελτιωμένη δυναμική των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας που παρατηρήθηκε από τον Δεκέμβριο του 2020, μετά την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, επικράτησε για αρκετούς μήνες πριν επαναληφθούν οι εντάσεις στο Αιγαίο τον Απρίλιο του 2022. Ελλάδα και Τουρκία διεξήγαγαν τον 64ο γύρο διερευνητικών συνομιλιών τον Φεβρουάριο του 2022, παρέχοντας έναν πολύτιμο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των πλευρών για την εξεύρεση κοινού εδάφους για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Αυτές οι άμεσες συνομιλίες θα πρέπει να συνεχιστούν κατά προτεραιότητα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος Πρόεδρος συναντήθηκαν στις 13 Μαρτίου 2022 στην Κωνσταντινούπολη και συμφώνησαν να οικοδομήσουν μια θετική ατζέντα. Ωστόσο, ο Τούρκος Πρόεδρος αρνήθηκε να συνομιλήσει με τον Έλληνα Πρωθυπουργό από τις 23 Μαΐου 2022 και δήλωσε ότι το Ελληνοτουρκικό Συμβούλιο Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου που έχει προγραμματιστεί για το φθινόπωρο του 2022 δεν θα πραγματοποιηθεί.
Η πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο σύμφωνα με το άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας συνέχισε να επιβαρύνει τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, όπως η δήλωση του 1995 της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, ότι Οποιαδήποτε μονομερής ενέργεια της Ελλάδας για επέκταση των χωρικών της υδάτων θα θεωρηθεί casus belli, εξακολουθεί να ισχύει.
Η Ελλάδα και η Κύπρος συνέχισαν να αναφέρουν τη στρατιωτικοποίηση της Τουρκίας και τις επανειλημμένες παραβιάσεις των χωρικών τους υδάτων και του εναέριου χώρου τους. Οι σχέσεις με την Ελλάδα επιδεινώθηκαν από τον Απρίλιο του 2022, μετά από μαζικές και επανειλημμένες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα στο Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου αριθμού πτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές, καθώς και απειλητικές τουρκικές δηλώσεις σχετικά με την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά της.
Στα συμπεράσματά του του Ιουνίου 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις πρόσφατες επαναλαμβανόμενες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέμενε από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς το συμφέρον της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προωθήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο.
Όπως τονίστηκε από το Συμβούλιο και πιο πρόσφατα στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2022, και που απορρέουν από τις υποχρεώσεις από το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, η Τουρκία αναμένεται να δεσμευτεί απερίφραστα στις σχέσεις καλής γειτονίας, στις διεθνείς συμφωνίες και στην ειρηνική επίλυση διαφορών με προσφυγή, εάν χρειαστεί, στο Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης. Η Τουρκία πρέπει να αποφεύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας, να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να σέβεται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ επί της χωρικής τους θάλασσας και του εναέριου χώρου τους, καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων, του δικαιώματος διερεύνησης και να εκμεταλλεύονται τους φυσικούς πόρους, σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, ιδίως τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Το διμερές Μνημόνιο Συνεννόησης για την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης που υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2019 παρέμεινε σε ισχύ, παρά το γεγονός ότι αγνοεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην εν λόγω περιοχή, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων Κρατών, δεν συμμορφώνεται με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη.
Περιφερειακή συνεργασία.
Οι σχέσεις καλής γειτονίας αποτελούν ουσιαστικό μέρος της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας. Οι διμερείς σχέσεις με άλλες χώρες της διεύρυνσης ήταν γενικά καλές, αλλά παρέμειναν προκλητικές με τα γειτονικά κράτη μέλη της ΕΕ, ιδιαίτερα την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι εντάσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν ευνοούσαν τις σχέσεις καλής γειτονίας και υπονόμευσαν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια.
Ακολουθεί το πρωτότυπο κείμενο.
Loading...
Reload document 
Open in new tab Η εξοργισμένη απάντηση του τουρκικού ΥΠΕΞ
Δελτίο Τύπου σχετικά με την Έκθεση Χώρας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2022 για την Τουρκία
Η Έκθεση Χώρας 2022 για την Τουρκία που δημοσιεύθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκαλύπτει για άλλη μια φορά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στερείται τη στρατηγική προσέγγιση και το όραμα απέναντι στην Τουρκία. Αυτή η Έκθεση, η οποία αγνοεί τις υποχρεώσεις της ΕΕ έναντι της Τουρκίας και επιδεικνύει διπλά μέτρα είναι ένα ακόμη παράδειγμα της προκατειλημμένης στάσης της ΕΕ όσον αφορά στην Τουρκία.
Ενώ η σημασία της συνεργασίας και της συλλογικής δράσης ενάντια σε κοινές προκλήσεις υπογραμμίστηκε στην πρώτη συνάντηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που πραγματοποιήθηκε στις 6 Οκτωβρίου με τη συμμετοχή του Προέδρου μας, είναι λυπηρό το γεγονός ότι αυτό το πνεύμα αλληλεγγύης δεν αντικατοπτρίζεται στην Έκθεση. Δεν δεχόμαστε τους αβάσιμους ισχυρισμούς και την άδικη κριτική, ιδίως για τα πολιτικά κριτήρια και για το Κεφάλαιο Δικαιοσύνη και Θεμελιώδη Δικαιώματα. Απορρίπτουμε πλήρως τους άδικους ισχυρισμούς της ΕΕ, η οποία μέχρι στιγμής αρνήθηκε να άρει τα πολιτικά εμπόδια πριν από τα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων, που απευθύνονται στο πολιτικό μας σύστημα, τους πολιτικούς, τους ανώτερους αξιωματούχους, τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες στην Τουρκία, καθώς και ορισμένες δικαστικές αποφάσεις και τον νόμιμο αγώνα μας κατά της τρομοκρατίας.
Τα μέρη της Έκθεσης που αντιμετωπίζουν ως συνήθως τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, του Αιγαίου και της Κύπρου αντικατοπτρίζουν τις παράνομες και μαξιμαλιστικές απόψεις του ελληνοκυπριακού διδύμου. Το γεγονός ότι η Έκθεση, αγνοώντας τους Τουρκοκύπριους και αρνούμενη να αναφέρει τις απόψεις της Τουρκίας και της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», αποκαλύπτει ξεκάθαρα ότι έχει συνταχθεί για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα κάποιων κύκλων. Υπενθυμίζουμε για άλλη μια φορά ότι η ΕΕ δεν είναι διεθνές δικαστικό όργανο που καθορίζει περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Αυτός ο τρόπος της ΕΕ είναι ενάντια τόσο στο δικό της κεκτημένο όσο και στο διεθνές δίκαιο.
Ομοίως, είναι εντελώς παράξενο το γεγονός ότι η Τουρκία επικρίνεται για τη μη συμμόρφωσή της με τις κυρώσεις της ΕΕ σε σχέση με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, αν και δεν έχει καμία υποχρέωση να συμμορφωθεί με τέτοιες κυρώσεις. Τονίζουμε για άλλη μια φορά ότι η εξαγωγή σιτηρών και η ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου μεταξύ των μερών θα μπορούσε να ήταν δυνατή μόνο χάρη στη στάση αρχών της Τουρκίας.
Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες γεωπολιτικές προκλήσεις, η ΕΕ θα πρέπει να θεωρήσει την Τουρκία ως υποψήφια προς διαπραγμάτευση χώρα και όχι ως τρίτο κράτος που θα καταφύγει όταν είναι απαραίτητο και θα ενεργήσει ανάλογα σύμφωνα με την αρχή του pacta sunt servanda. Οι εκθέσεις της ΕΕ θα λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον υιοθετούν μια τέτοια προσέγγιση.
