Γιατί η Τουρκία έχει άμεση ανάγκη τα νέα μαχητικά αεροσκάφη F-16V.

Γράφει ο Αντιστράτηγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.

Στις αρχές Οκτωβρίου, η Τουρκία ζήτησε να αγοράσει 40 νέα μαχητικά αεροσκάφη Lockheed Martin F-16V μαζί με 80 συλλογές αναβάθμισης για τα διαθέσιμα παλαιότερης έκδοσης F-16.

Ο χρόνος υποβολής του αιτήματος, για μια συμφωνία αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, ήρθε λίγες μέρες αφότου ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις 29 Σεπτεμβρίου, συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογο του Βλαντιμίρ Πούτιν, όπου συζήτησε την επέκταση της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες απαγόρευσαν στην Τουρκία να αγοράσει τα μαχητικά stealth F-35 Lightning II πέμπτης γενιάς για την αεροπορία της, αφού η Άγκυρα αγόρασε προηγμένα πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία. Η Τουρκία είχε σχεδιάσει να αγοράσει έως και 100 F-35A για να συμπληρώσει τον μεγάλο στόλο της από F-16 και να αντικαταστήσει τα παλαιότερα μαχητικά F-4.

Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι αναπτύσσει δικό της μαχητικό stealth πέμπτης γενιάς, που ονομάζεται TAI TF-X. Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη καν πρωτότυπο TF-X και το αεροσκάφος πιθανότατα δεν θα μπει σε γραμμή παραγωγής για τουλάχιστον άλλη μια δεκαετία.

Ένα πραγματικά αεροσκάφος πέμπτης γενιάς είναι πολύ δύσκολο, πέρα από το υψηλό κόστος, προϊόν για ανάπτυξη και κατασκευή. Ως αποτέλεσμα, το TF-X θα μπορούσε τελικά να γίνει ένα εξαιρετικά προηγμένο αεροσκάφος 4,5 γενιάς αντί για ένα πλήρες πέμπτης γενιάς.

Στο μεταξύ, η Τουρκία δεν διαθέτει μαχητικά 4,5 γενιάς που θα χρειαστεί για να διατηρήσει μια σχετικά προηγμένη τεχνολογικά αεροπορία για το υπόλοιπο αυτής της δεκαετίας. Αυτό εξηγεί γιατί η Άγκυρα ελπίζει τώρα ότι οι ΗΠΑ θα της πουλήσουν F-16V και συλλογές που χρειάζονται για την αναβάθμιση πολλών από τα υπάρχοντα μαχητικά της σε έκδοση Block 70 Viper.

Η Τουρκία διαθέτει τον τρίτο μεγαλύτερο στόλο F-16 στον πλανήτη, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, με 270 από τα εμβληματικά αεροσκάφη να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αεροπορίας της. Τα F-16 της Τουρκίας είναι έκδοσης Block 30/40/50. Τα 40 νέα F-16 που αναζητά η Άγκυρα από τις ΗΠΑ, είναι από το πολύ πιο προηγμένο μοντέλο Block 70. Το μοντέλο Block 70 του F-16 είναι ένα εξαιρετικά προηγμένο και ισχυρό τζετ 4,5 γενιάς.

Ο κατασκευαστής των F-16 Lockheed Martin επισημαίνει ότι το Block 70 περιέχει ακόμη και τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν για το F-35 πέμπτης γενιάς, καθώς και το F-22 Raptor.

Το F-16 Block 70 συνδυάζει αναβαθμίσεις ικανοτήτων, κυρίως τα προηγμένα ραντάρ Active Electronically Scanned Array (AESA) με νέα αρχιτεκτονική αεροηλεκτρονικής και δομικές αναβαθμίσεις για να παρατείνει τη δομική διάρκεια ζωής του αεροσκάφους κατά περισσότερο από 50 % πέρα ​​από αυτή της προηγούμενης παραγωγής αεροσκαφών F-16, σύμφωνα με την Lockheed Martin.

Ως εκ τούτου, σαράντα ολοκαίνουργια F-16 Block 70 και έως και 80 συλλογές αναβάθμισης θα συνέβαλαν κατά πολύ στη διατήρηση του τουρκικού στόλου F-16 αναβαθμισμένου για το υπόλοιπο της δεκαετίας. Εάν η πώληση δεν εγκριθεί, που είναι το πιθανότερο, αυτός ο στόλος θα αντιμετωπίσει δυσκολίες στο εγγύς μέλλον.

Τα παλαιότερα F-16 της Τουρκίας, ειδικά τα Block 30, θα πρέπει είτε να αποσυρθούν σταδιακά, είτε να εκσυγχρονιστούν και να αναβαθμιστούν ουσιαστικά τα επόμενα χρόνια, καθώς η υποδομή τους έχει φθαρεί και τα συστήματα τους έχουν απαρχαιωθεί, κάτι που θα μπορούσε να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην αεροπορία της για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σε επιστολή της 25ης Οκτωβρίου, 11 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων από το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα των ΗΠΑ, κάλεσαν την κυβέρνηση Μπάϊντεν να μην πουλήσει αυτά τα αεροσκάφη στην Τουρκία και δήλωσαν ότι μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Ερντογάν τον Σεπτέμβριο, ότι η Τουρκία θα αγοράσει μια επιπλέον δόση των ρωσικών συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400, δεν έχουν την πολυτέλεια να θέσουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, στέλνοντας αεροσκάφη αμερικανικής κατασκευής σε έναν σύμμαχο που συνεχίζει να συμπεριφέρεται ως αντίπαλος.

Ενώ είναι βέβαιο ότι το Κογκρέσο θα μπλοκάρει οποιεσδήποτε τέτοιες εξαγωγές σε περίπτωση που προχωρήσουν αυτά τα σχέδια, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Robert Menendez, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, έχει δηλώσει ότι: «Κατά τη γνώμη μου, δεν βλέπω νέες πωλήσεις αμερικανικών οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, εκτός εάν υπάρξει δραματική αλλαγή στην συμπεριφορά των S-400». Το Κογκρέσο έχει ήδη μπλοκάρει σιωπηρά τις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία, από τότε που αυτή παρήγγειλε ρωσικούς πυραύλους S-400.

Η Τουρκία, από την πλευρά της, απειλεί συχνά τα τελευταία χρόνια ότι θα μπορούσε να στραφεί στη Ρωσία για όπλα που οι ΗΠΑ αρνούνται να της πουλήσουν. Εκτός από τους S-400, η ​​Τουρκία έχει υπονοήσει κατά διαστήματα ότι μπορεί να αγοράσει ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη Su-35 Flanker 4,5 γενιάς ή ακόμα και το Su-57 Felon πέμπτης γενιάς, τα τελευταία δύο χρόνια. Αξίζει όμως να έχουμε κατά νου ότι το Felon, όπως και το πρόσφατα αποκαλυπτόμενο ρωσικό μαχητικό stealth Su-75 Checkmate, δεν θα είναι πιθανότατα διαθέσιμο για εξαγωγή σε σημαντικό αριθμό για τουλάχιστον μια δεκαετία.

Λιγότερο από δέκα ημέρες νωρίτερα, ο επικεφαλής της τουρκικής Προεδρίας Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB), Ισμαήλ Ντεμίρ, έθεσε επίσης την προοπτική να στραφεί η Τουρκία στη Ρωσία για μαχητικά αεροσκάφη, δηλώνοντας ότι: «Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν εγκρίνουν τη συμφωνία για τα F-16 μετά την κατάσταση με τα αεροσκάφη F-35, η Τουρκία δεν θα μείνει χωρίς εναλλακτικές και το θέμα των αεροπλάνων Su-35 και Su-57 μπορεί να εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή». Αυτό βέβαια είναι πολύ πιο εύκολο να ειπωθεί, παρά να γίνει για την Τουρκία, καθώς το πολιτικό και οικονομικό κόστος της προμήθειας σημαντικού αριθμού ρωσικών αεροσκαφών ως εναλλακτικών για νεότερα F-16 θα είναι τεράστιο.

Η τουρκική αεροπορία είναι κυρίως αμερικανικής κατασκευής και προελεύσεως, από τότε που η Τουρκία εντάχθηκε στη συμμαχία του ΝΑΤΟ το 1952. Η αγορά σημαντικού αριθμού Su-35 4,5 γενιάς θα απαιτούσε την αγορά σημαντικών ποσοτήτων συνοδευτικών πυρομαχικών και εξαρτημάτων που είναι αρκετά διαφορετικά από αυτά που η Τουρκία χρησιμοποιεί εδώ και καιρό για τα F-16 της, πέρα από τα αναπόφευκτα ζητήματα συμβατότητας μεταξύ των ρωσικής κατασκευής Sukhoi και των διαθέσιμων αμερικανικής κατασκευής F-16 της Τουρκίας.

Η Άγκυρα θα υποστεί επίσης αναμφίβολα πολύ πιο σοβαρές αμερικανικές κυρώσεις από ό,τι μέχρι τώρα για την αγορά S-400, βάσει του νόμου Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA), ο οποίος επιβάλλει κυρώσεις κατά οποιασδήποτε χώρας κάνει μια σημαντική συναλλαγή με τον αμυντικό τομέα της Ρωσίας. Ήδη η SSB της Τουρκίας και ο ίδιος επικεφαλής της Ισμαήλ Ντεμίρ, έχουν υποστεί κυρώσεις CAATSA εναντίον τους για την προμήθεια των S-400.

Εν τω μεταξύ, η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία γίνεται ταχύτατα πολύ πιο προηγμένη, με τη συμφωνία με τη Lockheed Martin για την αναβάθμιση 84 F-16 της στη διαμόρφωση Block 70/72, κάτι που θα τα κάνει τα πιο προηγμένα F-16 στην Ευρώπη.

Επιπλέον, η Ελλάδα προμηθεύεται τουλάχιστον 24 μαχητικά αεροσκάφη πολλαπλών ρόλων Dassault Rafale 4,5 γενιάς από τη Γαλλία και αναβαθμίζει επίσης τον υπάρχοντα στόλο των αεροσκαφών τέταρτης γενιάς Mirage 2000 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Ακόμη η Αθήνα ενδιαφέρεται και για το υπερσύγχρονο μαχητικό 5^ης γενιάς F-35. Όλες αυτές οι προμήθειες και οι αναβαθμίσεις θα καταστήσουν την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία αρκετά πιο προηγμένη τεχνολογικά από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία μέσα σε λίγα μόλις χρόνια.

Για την Τουρκία, η λήψη έγκρισης για την αγορά αυτών των F-16V και των συλλογών εκσυγχρονισμού, θα μπορούσε να είναι η τελευταία της ευκαιρία να διασφαλίσει ότι θα διαθέτει μια ικανή και σχετικά σύγχρονη αεροπορία για το άμεσο μέλλον.

Με πληροφορίες από το alaraby.co.uk

* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών C³I του ΝΑΤΟ (www.antoniosvasileiou.gr).