Από ανάρτηση στο Facebook του Γεωργίου Πετρινού.
Το απόγευμα της 13ης Οκτωβρίου 1904, ο Ανθυπολοχαγός Παύλος Μελάς, ο καπετάν Μίκης Ζέζας, όπως ήταν το ψευδώνυμό του, αφήνει την τελευταία του πνοή στην κωμόπολη Στάτιστα ή Σιάτιστα (σημερινό Μελά) ύστερα από παγίδα που του έστησε ο αρχικομιτατζής Μήτρος Βλάχος, ο οποίος με επιστολή του προκαλούσε τους Τούρκους να έλθουν να τον συλλάβουν, εάν μπορούν, ενώ αυτός βρισκόταν δήθεν στο χωριό.
Ο Παύλος Μελάς, εύπορος αριστοκράτης Αξιωματικός, με πανίσχυρους συγγενείς, με βάση τη λογική, δεν είχε λόγο να πάει στη Μακεδονία, πόσο μάλλον να θυσιαστεί γι’ αυτήν. Επέλεξε όμως τον ένοπλο αγώνα αντί για το βόλεμα. Όπως και αρκετοί σύγχρονοί του…
Η προσωπικότητα του Παύλου Μελά, παρά την παντελή απειρία του σε τέτοιας μορφής ένοπλο αγώνα, επέβαλε το σεβασμό στους σκληροτράχηλους αντάρτες του, αλλά κυρίως αναζωπύρωσε την εθνική φλόγα στους Μακεδόνες.
Από τα γράμματα και τις αναφορές του Παύλου Μελά αναδεικνύεται η ανθρώπινη υπόσταση του πρωτομάρτυρα του Μακεδονικού Αγώνα. Και αυτή ακριβώς η ανθρώπινη υπόσταση, που φανερώνει τις αδυναμίες του, μετατρέπει τον καπετάν Μίκη Ζέζα σε σύμβολο του Ελληνισμού.
Ουσιαστικά η σημαντικότερη συμβολή του Παύλου Μελά στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν ο θάνατός του. Σπάνια ο χαμός ενός ανθρώπου μπορεί να δημιουργήσει τέτοιο μαζικό κύμα μιμητών. Ο Μελάς ήταν ο ορισμός του Φωτεινού Παραδείγματος. ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ.
Κλείνω το μικρό μου αφιέρωμα σε μία μεγάλη μορφή του ελληνικού πατριωτικού φρονήματος του περασμένου αιώνα, με την κοινοποίηση δύο συνδέσμων, που αναφέρονται στην αποκατάσταση και τα εγκαίνια της κατοικίας του Παύλου Μελά, η οποία σημειωτέον σχεδιάσθηκε και κτίσθηκε με σχέδια και επίβλεψη του ιδίου:
Οι εργασίες αποκατάστασης της οικίας του Παύλου Μελά.
Τα εγκαίνια της ανακαινισθείσας οικίας του Παύλου Μελά από την ΠτΔ.